Grupa ds. dostępności zasobów cyfrowych SPRUC od ponad pięciu lat zajmuje się szeroko rozumianą dostępnością cyfrową. Początkowym celem grupy było wskazywanie dobrych praktyk w zakresie przygotowywania treści internetowych dostępnych dla wszystkich użytkowników niezależnie od wieku, niepełnosprawności, sprzętu i oprogramowania. Promowanie rozwiązań zwiększających dostęp do zasobów internetowych, organizowanie warsztatów i seminariów z zakresu włączenia cyfrowego oraz przygotowywanie rekomendacji dla Rady Cyfryzacji powołanej przez Ministerstwo Cyfryzacji.

Bardzo szybko okazało się, że potrzeby w zakresie tworzenia nowych rozwiązań w zakresie dostępności cyfrowej są znacznie większe, niż pierwotnie przyjęto w ramach Grupy.

Dziś Grupa ds. dostępności zasobów cyfrowych jest wyspecjalizowanym ciałem eksperckim wypracowującym rozwiązania w zakresie dostępności nowych technologii, które stanowią nieodzowny element życia każdego obywatela, petenta, klienta.

Biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie na dostępne usługi cyfrowe – Grupa wyznacza kolejne obszary swojej działalności.

Zgodnie z opinią ekspertów Grupy priorytet działań powinny tworzyć cztery obszary:

  1. Edukacja
  2. Zdrowie
  3. Wymiar sprawiedliwości
  4. Rozrywka

Nowe cele

Wypracowanie rozwiązań prawnych, organizacyjnych oraz rekomendacji zapewniających dostęp do usług edukacyjnych, zdrowotnych, prawnych i rozrywki dla osób ze szczególnymi potrzebami z wykorzystaniem nowych technologii.

Edukacja

Edukacja na każdym etapie, od edukacji wczesnoszkolnej po studia, szkolenia specjalistyczne, w coraz większym stopniu opiera się o nowe technologie i rozwiązania cyfrowe.

Dostępność cyfrowych zasobów edukacyjnych i e-podręczników ma kluczowe znaczenie dla osób ze szczególnymi potrzebami. Dobrze przygotowane dają ogromne możliwości rozwoju osobom z niepełnosprawnościami i przede wszystkim wyrównują szanse na rynku pracy. Brak dostępności narzędzi i materiałów edukacyjnych pogłębia dysproporcje pomiędzy osobami pełnosprawnymi, a osobami z niepełnosprawnościami w dostępnie do edukacji i możliwości zdobycia lepszych kwalifikacji rynkowych lub łatwiejszego przekwalifikowania się.

Tworzenie e-podręczników i cyfrowych zasobów edukacyjnych zgodnie z WCAG dotyka dwóch obszarów. Pierwszy to zgodność techniczna z wytycznymi. Drugi to obszar związany z metodyką opracowywania dostępnych materiałów i zadań. Jeśli cyfrowe materiały edukacyjne są oparte wyłącznie na jednej sensoryce wówczas wykluczają część uczniów/studentów. Odsłuchaj gamę dźwięków i odpowiedz czy została odegrana w odpowiedniej kolejności”, Pokoloruj obrazek i napisz wynik zadania” - oba przykłady są oparte o jedną sensorykę. Pierwszy o słuch, drugi o wzrok. Uczniowie/studenci z takimi deficytami nie wykonają zadania, a tym samym nie spełnią oczekiwanego efektu uczenia się.

Zadaniem Grupy w obszarze edukacji jest wypracowanie rekomendacji dla twórców cyfrowych materiałów edukacyjnych, organizatorów przetargów i konkursów, instytucji rozliczających projekty UE oraz projekty realizowane ze środków krajowych w zakresie:

  • zapewnienia dostępności zasobów zgodnie z WCAG;
  • zapewnienia cyfrowych treści edukacyjnych opartych na więcej, niż jednym zmyśle.
  • umiejętności oceny/analizy dostępności projektowanych rozwiązań edukacyjnych.

Wynikiem pracy zespołu będą rekomendacje zmian prawnych zapewniające dostęp do cyfrowych zasobów edukacyjnych oraz samego systemu edukacji dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Zdrowie

Służba ochrony zdrowia oparta na nowych technologiach skupia się głównie na technologiach informacyjnych i telekomunikacyjnych do wspomagania działań związanych z ochroną zdrowia. Są to narzędzia lub rozwiązania obejmujące produkty, systemy i usługi dla organów i pracowników służby zdrowia oraz dostosowane do indywidualnych potrzeb systemy opieki zdrowotnej dla pacjentów. Są to przede wszystkim sieci informacji o zdrowiu, elektroniczne książeczki zdrowia, e-recepty, e-zwolnienia, usługi świadczone w ramach opieki telemedycznej, osobiste przenośne systemy komunikacji, portale poświęcone zdrowiu oraz wiele innych narzędzi na bazie technologii informacyjno-komunikacyjnych, pomagających zapobiegać, diagnozować i leczyć choroby, monitorować stan zdrowia, prowadzić odpowiedni tryb życia.

Ważnym sposobem korzystania z usług medycznych, z punktu widzenia pacjentów ze szczególnymi potrzebami, osób starszych, osób z dysfunkcjami ruchowymi, osób wymagających stałego monitorowania stanu zdrowia (np. osoby po operacji, osoby chore przewlekle na nadciśnienie tętnicze, choroby serca, kobiet w ciąży), jest możliwość skorzystania z usług telemedycznych.

Telemedycyna będąca wsparciem dla osób starszych oraz osób z niepełnosprawnościami kobiet w ciąży zwiększa nie tylko poziom bezpieczeństwa tych osób, ale również ich niezależność i możliwość prowadzenia samodzielnego, aktywnego życia.

Wynikiem pracy zespołu będą rekomendacje zmian prawnych zapewniające dostęp do cyfrowych usług medycznych dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Oczekiwanym rezultatem prac grupy są również rekomendacje w zakresie:

  • Skrócenia czasu oczekiwania do lekarza
  • Opracowanie rekomendacji dla POZów oraz JST w zakresie możliwości wdrażania świadczeń telemedycznych;
  • Opracowania założeń działań promujących telemedycynę
  • Wdrażania e-recept i e-skierowań.

Wymiar sprawiedliwości

Prawo do sprawiedliwego sądu jest jednym z praw człowieka. W stosunku do osób z niepełnosprawnościami dostępność wymiaru sprawiedliwości nabiera nowego, szczególnego znaczenia. Regulacje prawne w tym obszarze, a także praktyka ich stosowania powinny bowiem uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnościami.

Osoby, zwłaszcza z dysfunkcją wzroku, dysleksją, czy osoby Głuche mają ograniczone możliwości samodzielnego zapoznania się z dokumentacją lub dowodami sądowymi, które najczęściej mają charakter odręcznie spisanych zeznań lub dokumentacji fotograficznej. W celu ich dostosowania do potrzeb osób z niepełnosprawnościami konieczna jest ich digitalizacja i udostępnienie w postaci cyfrowej. To w obecnym stanie prawnym może skutkować ich podważeniem w trakcie procesu. Z jednej strony cała dokumentacja sądowa wraz z dowodami powinna mieć postać dostępnego cyfrowego dokumentu, z drugiej strony (w obecnym stanie prawnym) rodzi to ryzyko, że każde naruszenie oryginału może skutkować podważeniem w trakcie procesu.

Jasne, uczciwe zasady (dla wszystkich stron postepowania sądowego) digitalizacji dokumentacji sądowej oraz wykorzystywanych podczas procesu dowodów jest koniecznością i podstawą dla zapewniania uczciwego systemu sądownictwa dla wszystkich obywateli w Polsce.

Wynikiem pracy zespołu będą rekomendacje zmian prawnych zapewniające dostęp do cyfrowej dokumentacji procesowej oraz zdygitalizowanych dowodów sądowych dostępnych dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Oczekiwanym rezultatem prac grupy są również rekomendacje w zakresie m.in. opracowania rekomendacji dla pracowników wymiaru sprawiedliwości w zakresie digitalizacji dowodów oraz dokumentacji sądowej.

Rozrywka

Usługi cyfrowe, nowe technologie stanowią nie tylko element codziennej pracy, rozwoju i komunikacji społecznej, są również ważne z punktu widzenia zapewniania i dostarczania rozrywki użytkownikom w każdym wieku. Serwisy społecznościowe, kanały video, gry online, gry komputerowe są przykładami usług cyfrowych do których powinien być zapewniony zrównoważony dostęp dla wszystkich użytkowników.

Warto zwrócić uwagę na całkowite pominięcie we wszystkich regulacjach prawnych problematyki dostępności stron internetowych dla dzieci, które w większości są całkowicie niedostępne dla dzieci z indywidualnymi potrzebami.

Analogicznie w przypadku np. gier video, które mogą służyć, jako nowoczesny i atrakcyjny rodzaj rozrywki wspomagający rehabilitację, edukację oraz aktywizację w społeczeństwie osób z niepełnosprawnościami należy zadbać o zapewnienie ich dostępności. Gry komputerowe stanowią jedną z najbardziej atrakcyjnych i popularnych rozrywek. Niezależnie od tego czy są to gry pecetowe, konsolowe, czy też gry na urządzenia mobilne. Są sposobem motywacji do nauki i dalszego kształcenia się, wzmacniają szybkość reakcji i poprawiają koncentrację. Choć na rynku pojawia się coraz więcej gier i rozwiązań ułatwiających ich wykorzystywanie przez osoby z niepełnosprawnościami, zagadnienie przystosowywania gier wideo jest wciąż bardzo często pomijane przez ich twórców. Wynika to przede wszystkim z braku świadomości samych twórców o istnieniu problemu, jak również braku jednoznacznych wytycznych w zakresie tworzenia dostępnych gier.

Wypracowanie rekomendacji dla twórców gier oraz contentu www przyczyni się nie tylko do zwiększenia ich dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, ale również będzie dużym wsparciem dla twórców tego typu usług.

Wynikiem pracy zespołu będą rekomendacje dla twórców gier wideo oraz twórców contentu o charakterze rozrywkowym dla dzieci i młodzieży.

Oczekiwanym rezultatem prac grupy są również rekomendacje w zakresie zmian prawa gwarantujące dostępność stron www dla dzieci z niepełnosprawnościami oraz gier wideo dla osób ze szczególnymi potrzebami.